به گزارش فراهان خبر به نقل از خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ با گسترش مفهوم سرمایه اعم از سرمایه فیزیکی و یا سرمایه انسانی، عوامل مؤثر دیگری علاوه بر سرمایه فیزیکی و نیروی کار نیز در جریان رشد اقتصادی شناسایی شدند. یکی از این عوامل، بهره‌وری منابع تولید است که تحت‌تأثیر عوامل متعددی از جمله دانش قرار می‌گیرد.
هدف رهبری از نام‌گذاری سال ۱۴۰۱ این است که رابطه بلندمدت بین محور‌های مختلف دانش در چارچوب اقتصاد دانش‌بنیان و رشد اقتصادی در ایران ادامه‌دار باشد، تا بین محور‌های مختلف دانش (سرمایه انسانی و آموزش، رژیم‌های نهادی و اقتصادی و زیرساخت‌های اطلاعاتی) رابطه بلندمدت به وجود آید تا محور‌های دانش، تأثیر خود را بر رشد اقتصادی ایران داده و سرعت تعدیل انحراف از کوتاه‌مدت به بلندمدت را بطئی و کند نماید.
جایگاه اقتصاد دانش‌بنیان از دید رهبری
از نظر ایشان علم برای کشور، سرمایه‌ای بی‌پایان و تمام‌نشدنی است؛ بنابراین اگر چرخه تولید علم در کشور به راه افتد، اگر استعدادی به جریان افتد، اگر ظرفیت‌ها شروع به بروز و ظهور کرد، آن موقع دیگر منبع تمام‌نشدنی است. رهبر معظم انقلاب در دیدار با فعالان شرکت‌ها و تولیدکنندگان دانش‌بنیان در سال ۹۱ در گوشه‌ای از صحبت‌هایشان می‌فرمایند که علم پدیده‌ای درون‌زاست؛ چیزی نیست که انسان برای آن ناچار و ناگزیر باشد وابسته شود؛ بله اگر شما بخواهید علم حاضر و آماده را بگیرید، همین است؛ وابستگی دارد، احتیاج دارد، دست دراز کردن دارد اما بعد از آنکه بنیان علمی در یک کشوری به وجود آمد، استعداد هم در آن کشور وجود داشت، آن‌وقت حالت چشمه‌های جوشان را پیدا می‌کند.
همچنین ایشان می‌فرمایند:
اگر ما بپردازیم به دنبال‌گیری تحقیق و علم و ژرف‌نگری و دانش‌پژوهشی، اگر این مسئله در کشور همچنان که بحمدالله چند سالی است جدی گرفته شده و دنبال می‌شود، با همین شتاب، بلکه باانگیزه بیشتر و اهتمام بیشتر دنبال شود، بدون تردید کشور به یک اوجی دست خواهد یافت.
این دیدگاه باز و روشن درباره مقوله حمایت از دانش‌بنیان‌ها دقیقاً در زمانی که مجموعه‌های دانشی در حال شکل‌گیری هستند، به‌نوعی حمایت همه‌جانبه از نیروی انسانی نخبه و صاحب دانش هم به‌حساب می‌آید.
قانون حمایت از کسب‌وکار دانش‌بنیان
قانون حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات که در راستای اجرای اصل ۱۲۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید، شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان را شرکت یا مؤسسه‌ای خصوصی یا تعاونی تلقی کرده که به‌منظور هم‌افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش‌محور، تحقق اهداف علمی و اقتصادی و تجاری‌سازی نتایج تحقیق و توسعه (شامل طراحی و تولید کالا و خدمات) در حوزه فناوری‌های برتر و باارزش افزوده فراوان به‌ویژه در تولید نرم‌افزار‌های مربوط تشکیل می‌شود.
ارکان اقتصاد دانش‌بنیان
به گزارش راه دانا؛ از دیدگاه کارشناسان اقتصادی، اقتصاد دانش محور بر چهار عنصر اصلی متکی است:
۱) شاخص نوآوری: یک سیستم ابداع و نوآوری کارآمد متشکل از بنگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها، اتاق‌های فکر و سایر سازمان‌هایی است که می‌توانند با بهره‌گیری از ذخایر دانش جهانی آن را مطابق با نیاز‌های خود بومی‌سازی کند و درنهایت راه‌حل‌های فناورانه جدید ارائه دهند.
۲) شاخص آموزش: نیروی کاری آموزش‌دیده و ماهر که قادر به ایجاد اشتراک‌گذاری و استفاده مؤثر از دانش است.
۳) شاخص ICT: زیرساخت‌های ارتباطات و فناوری اطلاعات مدرن و قابل‌دسترس به‌عنوان کاتالیزوری برای برقراری ارتباطات مؤثر، انتشار و پردازش اطلاعات عمل می‌کنند.
۴) نظام نهادی: نظام نهادی و انگیزشی اقتصادی مشتمل برانگیزه‌هایی است که با تشویق به‌کارگیری کارآمد دانش موجود و جدید موجبات ارتقای کارآفرینی در اقتصاد را فراهم می‌آورد.
مرکز پژوهش‌های مجلس در سال‌های گذشته در گزارشی با مقایسه مدل توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در کشور‌های فنلاند، هند، کره جنوبی و ترکیه در محور‌های فوق، تأکید کرد که مهم‌ترین مسئله‌ای که سیاستگذاران این حوزه باید آن را متوجه شوند، این است که دانش‌بنیان بودن را محدود به فناوری‌های پیشرفته ندانند و سعی بر توسعه آن در تمام زمینه‌ها داشته باشند. همچنین مدل توسعه اقتصادی دانش‌محور در هر کشوری متفاوت و منحصربه‌فرد است و نمی‌توان نسخه‌ای واحد برای همه پیچید.
الزامات موفقیت از دیدگاه مرکز پژوهش‌های مجلس
همچنین این گزارش افزود سه وجه مشترک میان کشور‌های با اقتصاد دانش‌بنیان عبارت است از:
اولاً در این کشور‌ها دانش‌بنیان شدن اقتصاد با گسترش رقابت‌پذیری صنایع داخلی گره‌خورده است.
دومین وجه مشترک، سیاست‌های هماهنگ توسعه اقتصاددانش بنیان و توسعه صنعتی است که در مورد کشور فنلاند و کره جنوبی به‌وضوح این مورد را می‌توان مشاهده کرد.
سومین مقوله مشترک، لزوم توجه به اکوسیستم اقتصاددانش بنیان و تمرکز ویژه بر بازیگران مختلف این اکوسیستم از جمله نهاد‌های حمایتی و تأمین مالی، دولت، بنگاه‌های بزرگ و کوچک، دانشگاه‌ها و حتی تا حدودی جامعه است.
نباید ذهن‌ها صرفاً به سسوی یک دسته محدود از شرکت‌های دانش‌بنیان برود
به گزارش راه دانا؛ با کمبود منابع طبیعی زمین در نتیجه نیاز به زیرساخت‌های سبز، یک صنعت لجستیکی که مجبور به تحویل به‌موقع، افزایش تقاضای جهانی، سیاست نظارتی است که با نتایج عملکرد اداره می‌شود، و تعداد دیگری از موارد دیگر اولویت بالایی دردانش دارند؛ و تحقیقات مهم هستند. دانش تخصص فنی، حل مسئله، سنجش عملکرد و ارزیابی و مدیریت داده‌های موردنیاز برای مقیاس جهانی بین مرزی، بین‌رشته‌ای رقابت امروز را فراهم می‌کند.
در پایان باید تأکید کرد اکنون که با نام‌گذاری سال به اسم تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین، تمرکز مسئولین و سیاستگذاری به این موضوع جلب شده، نباید ذهن‌ها صرفاً به یک دسته محدود از شرکت‌های دانش‌بنیان مثل صنایع هایتک یا استارتاپ‌ها محدود شود و با درک اهمیت نقش دانش در آینده اقتصاد جهان و این روند جهانی، سیاست‌هایی با درنظرگرفتن ۴ بعد مختلف اقتصاد‌های دانش‌بنیان و اقتضائات بومی کشور اخذ شود.
انتهای پیام/
