به گزارش خبرنگار اجتماعی فراهان خبر به نقل از شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ طبق ماده ۸۹ قانون تامین اجتماعی، پرداخت حق اولاد یکی از وظایف کارفرمایان است که باید علاوه بر انجام اموری مانند ارسال لیست بیمه برای افراد متاهل و دارای فرزند، آن مبلغ تعیین شده را بپردازند. پس اگر کارگری صاحب فرزند یا فرزندانی باشد، بر طبق قانون کار به وی توجه خاصی شده است و امکانات خاصی را برای مستمری بگیران و بیمه شدگان در نظر گرفته است.
این امر بدین معنا است که تمامی کارگران مشمول مقررات قانون کار که برای ایشان و بیمه تامین اجتماعی رد می‌شود علاوه بر آن چه که به عنوان دستمزد دریافت می‌کنند، از برخی مزایای رفاهی دیگر نیز برخوردار هستند که نمونه‌ای از آن همین حق اولاد یا حق عائله مندی است.
میزان حق اولاد چقدر است؟
میزان حق عائله مندی یا همان حق اولاد بر طبق مفاد قانون تامین اجتماعی مشخص می‌شود و تنها کارگرانی مشمول دریافت حق عائله مندی یا همان حق اولاد می‌شوند که شرایط مذکور در قانون را دارا باشند. اصولا مبلغ حق اولاد معادل سه برابر حداقل مزد روزانه کارگر ساده برای هر فرزند در هر ماه است.
این مبلغ در سال ۱۴۰۱ معادل ۴.۱۷۹.۷۵۰ ریال به ازای هر فرزند است. حق اولاد برای هر فرزند معادل سه روز حداقل مزد هر سال است.
شرایط دریافت حق اولاد چیست؟
قبل از سال ۱۳۹۲ حق اولاد تنها به دو فرزند تعلق می‌گرفت اما از این سال به بعد به دلیل سیاست‌های دولت به‌منظور تشویق برای ازدیاد جمعیت، فارغ از تعداد فرزندان حق اولاد به تمام فرزندان تعلق می‌گیرد. اما برای بهره‌مندی از حق اولاد شرایطی وجود دارد که در ادامه به توضیح آنها می‌پردازیم.
*بیمه شده باید تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی باشد و قانون کار شامل او بشود.
*بیمه شده باید حداقل ۷۲۰ روز یا دو سال بیمه داشته باشد تا بتواند از حق اولاد بهره‌مند شود.
*فرزندان فرد بیمه‌شده باید کمتر از ۱۸ سال سن داشته باشند. برای فرزندان بالای ۱۸ سال اگر مشغول به تحصیل باشند، پرداخت حق اولاد ادامه پیدا می‌کند. در صورت ادامه تحصیل فرزندان پسر تا سن ۲۶ سالگی امکان دریافت حق اولاد وجود دارد. در مورد فرزندان دختر نیز تا زمان ازدواج حق اولاد پرداخت می‌شود و در صورت طلاق دوباره برقرار می‌شود.
*اگر طبق گواهی کمیسیون پزشکی فرزند فرد بیمه‌شده به علت بیماری یا نقص عضو قادر به کار کردن نباشد پرداخت حق اولاد ادامه پیدا می‌کند.
*در صورتی که زن و شوهر هر دو در یک واحد تولیدی مشغول به کار باشند، در صورت داشتن شرایط لازم حق عائله‌مندی به هر دو آنها تعلق می‌گیرد.
البته اگر کارگر صاحب فرزند یا فرزندانی باشد که بالای ۱۸ سال تمام شمسی سن دارند اما مشغول به تحصیل است، این حق پا بر جا می‌ماند. به شرطی که سرپرست خانوار با ارائه گواهی اشتغال به تحصیل فرزند خودا این امر را اثبات کند، می‌تواند حق اولاد یا همان حق عائله مندی را تا پایان دوران تحصیل فرزند خود، دریافت کند.
نکته قابل ذکر این است که در قانون کار محدودیت زمانی برای سنوات تحصیلی اولاد مشخص نشده است و تا زمانی که گواهی اشتغال به تحصیل فرزندان دارای اعتبار باشد، حق اولاد توسط سرپرست خانوار دریافت می گردد.
اگر کارگری صاحب فرزندی باشد که دچار بیماری خاص یا نقص عضو است، باز هم محدودیت سنی ۱۸سال جهت دریافت حق عائله مندی یا همان حق اولاد برای وی وجود دارد؟
خیر، باید اشاره کنیم طبق قانون تامین اجتماعی، اگر کارگر مشمول قانون تامین اجتماعی، صاحب فرزندی باشد که دچار نقص عضو یا بیماری خاص است، می‌تواند با در دست داشتن گواهی کمیسیون پزشکی و اثبات این امر که فرزند بیمار توانایی کار کردن و امرار معاش را ندارد، پس از ۱۸ سال تمام شمسی نیز، برای فرزند دارای معلولیت یا بیماری خاص خود نیز حق عائله مندی یا همان حق اولاد را دریافت کند .
آیا برای دریافت حق اولاد سقفی برای تعداد فرزندان وجود دارد؟
سابقا در قانون تامین اجتماعی سقفی برای تعداد فرزندان معین شده بود که صرفا تا دو فرزند را پوشش می‌داد اما طبق ابلاغیه سیاست‌های کلی جمعیت ابلاغی رهبری، سقف پرداخت حق اولاد که در طبق ماده ۸۶ قانون تامین اجتماعی دو فرزند بود، برداشته شده است و در صورت احراز شرایط فرزندان و شرایط خود کارگر که در بالا بدان اشاره شد، برای تعداد آنان هیچ محدودیتی وجود ندارد.
آیا حق اولاد طبق قانون مشمول مالیات می‌شود؟
مزایایی مانند بن کارگری، بن مسکن و حق اولاد جز مزایای کارگر بودن هستند و ارتباطی با شغل ندارد و در بخشنامه مالیاتی هیچگونه اشاره‌ای به مشمول مالیات نشدن موارد مذکور وجود ندارد. بنابر این به نظر می‌رسد حق اولاد مشمول مالیات می‌شود.
اگر زوجین طلاق گرفته باشند و فرزندان به موجب حکم دادگاه با یکی از اولاد زندگی کنند، آیا حق اولاد مشمول آن والدی که فرزندان نزد او زندگی نمی‌کنند هم می‌گردد ؟
بله، نکته قابل توجه این است که در قانون تامین اجتماعی هیچ گونه شرطی در مورد کفالت و حضانت فرزندان وجود ندارد. بنابراین حتی در صورتی که زوجین از یکدیگر طلاق گرفته باشند و حتی فرزند یا فرزندان نزد ایشان زندگی نکنند، به هر کدام به طور جداگانه حق اولاد یا عائله مندی بدون توجه به این مسئله، پرداخت می‌شود .
برای دریافت حق اولاد کافیست که کارگر ۷۲۰ روز به صورت اجباری سابقه بیمه داشته و همچنین صاحب فرزندان زیر ۱۸سال تمام شمسی باشد. در این موارد حتی اگر رای دادگاه سرپرستی و حضانت را برعهده یکی از زوجین گذاشته باشد، به والدی که سرپرستی و حضانت فرزندان را ندارد هم، حق اولاد تعلق می‌گیرد.
در صورت عدم پرداخت حق اولاد به کارگر از جانب کارفرما، چه اقدام قانونی می توان انجام داد؟
عدم پرداخت حق اولاد هم یکی از مواردی است که گاهی اوقات احتمال پیش آمدن آن وجود دارد و باعث بروز اختلاف بین کارگر و کارفرما می‌شود که در چنین شرایطی کارگران اصولا نمی‌دانند باید چه اقدامی انجام دهند.
می دانیم که بر طبق ماده ۸۷ قانون تامین اجتماعی، پرداخت حق اولاد و کمک عائله مندی به کارگران یکی از وظایفی می باشد که به عهده کارفرما قرار دارد و تمامی کارگران دارای بیمه تامین اجتماعی، در صورت دارا بودن شرایط که در بالا به آن به تفصیل اشاره کردیم، باید بر طبق قانون از این حق بهره مند گردند، حال در صورتی که به هر دلیل این حق توسط کارفرما پرداخت نگردد، کارگر می تواند برای حل این مسئله اقدام مقتضی کند.
در تبصره ماده ۸۷ قانون تامین اجتماعی اشاره شده است که هر گونه اختلاف میان کارگر و کارفرما یا مسائل متفاوت در زمینه پرداخت حق اولاد توسط کارفرما به کارگر، در مراجع حل اختلافات اداره کار قابل پیگیری و حل و فصل است.
