پخش شایعه تازه درباره ماجرای حمله به بانوی آمربه‌معروف در باغ نارنجستان، آن‌هم ازسوی رسانه دانشگاه آزاداسلامی، زمینه‌ساز شکل‌گیری حاشیه‌سازی‌های تازه باهدف روایت‌سازی غیرواقعی از پرونده ضرب و جرحی شده که ازسوی دستگاه قضایی با دقت و حساسیت ویژه‌ای، مورد بررسی قرار گرفته‌است.
ماجرا از جایی آغاز شد که در روزهای اخیر، انتشار روایتی جهت‌دار و البته مجهول‌الاستناد از ماجرای باغ نارنجستان در شبکه‌های اجتماعی بازتاب فراوانی در افکارعمومی یافت و شبهه‌های جدیدی را در این زمینه ایجاد کرد. روایت تازه که با استقبال گسترده رسانه‌های ضدانقلاب مواجه شد، تلاش داشت این‌گونه القا کند که بانوی آمربه‌معروف آغازکننده مشاجره بوده و با حمله به بانویی با پوشش نامناسب، اقدام به ضرب و شتم او کرده و درنتیجه، بازداشت مرد ضارب غیرقانونی است. طرح و دامن زدن به چنین ادعاهای ناآگاهانه‌ای، در قالب «احتمالات» و «شنیده‌ها» در شرایطی است که از همان ابتدای رسیدگی به پرونده، مقام‌های قضایی کشور و استان فارس تأکید کردند دستگاه قضایی با توجه به مستندات موجود، همه جوانب پرونده و ادعاهای دوطرف را بررسی کرده و حکم داده‌است. در ۷پرده نگاهی می‌اندازیم به آنچه در ۲۰روز پایانی مرداد پیرامون حادثه نارنجستان رخ داد.
خبری که افکار عمومی را جریحه‌دار کرد
۱۰مردادماه بود که انتشار فیلمی از ضرب و شتم یک بانوی آمربه‌معروف در باغ نارنجستان شیراز ازسوی یک زن و مرد حاضر در این مجموعه، آن‌هم درمقابل دیدگان وحشت‌زده دخترش، بازتاب گسترده‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشت و افکارعمومی کشور را به‌شدت جریحه‌دار کرد. اصل ماجرا این بود که به‌دنبال پیگیری بانوی آمربه‌معروف برای اصلاح وضعیت نامناسب پوشش یک بانوی گردشگر، مشاجره لفظی شکل می‌گیرد و در ادامه مرد حاضر در صحنه، بانوی آمربه‌معروف را به زمین می‌اندازد و با همراهی یک زن دیگر، اقدام به ضرب و جرح او می‌کنند.
اقدام قاطع دستگاه قضایی
به‌دنبال انتشار فیلم ضرب و جرح بانوی آمربه‌معروف و جریحه‌دار شدن احساسات افکارعمومی، دادگستری استان فارس در همان روز، به ماجرا ورود و اعلام کرد این پرونده به‌صورت ویژه و خارج از نوبت مورد بررسی قرار می‌گیرد و اطلاع‌رسانی‌های لازم درباره آن انجام خواهد شد. نکته قابل‌توجه اینکه در همان مقطع رئیس‌کل دادگستری استان فارس تأکید کرد این پرونده را به‌دور از فضای‌احساسی ایجاد شده و با توجه به اسناد و مدارک موجود و براساس قوانین و مقررات مورد بررسی قرار می‌دهد.
واکنش‌های گسترده
ضرب و جرح و هتاکی به بانوی آمربه‌معروف در باغ نارنجستان شیراز با موجی از محکومیت در افکارعمومی مواجه شد؛ برهمین اساس هم بود که با وجود ورود دستگاه قضایی به پرونده، امام‌جمعه شیراز با صدور بیانیه‌ای، هتک حرمت این بانوی آمربه‌معروف را محکوم کرد و خواستار رسیدگی قاطعانه به این پرونده شد. ازسوی دیگر شهروندان شیرازی نیز با تجمع در مقابل باغ نارنجستان، خواستار برخورد قاطع با هتاکان شدند و دانشگاه شیراز هم در بیانیه‌ای، این هتاکی را محکوم کرد.
صدور حکم
حدود ۱۸روز پس از حادثه، دادگستری استان فارس از صدور حکم پرونده ضارب بانوی آمربه‌معروف در نارنجستان شیراز، در دادگاه بدوی خبر داد. براساس این حکم، ضارب به «۷۴ضربه شلاق تعزیری»، «۲سال تبعید» و «درمجموع ۵۰۰میلیون ریال جزای نقدی بدل از حبس» محکوم شد. صدور حکم درحالی بود که مقام‌های قضایی استان تأکید کردند رسیدگی و صدور حکم با توجه به همه جوانب حادثه و اسناد و مدارک موجود انجام شده و فضای احساسی ایجادشده، تأثیری بر روند قانونی رسیدگی به پرونده نداشته است.
یک روایت عجیب
۲روز پس‌از اعلام حکم بدوی پرونده، یعنی در ۳۰مردادماه۱۴۰۲، پخش شایعه تازه‌ای درباره حادثه باغ نارنجستان شیراز، توجه افکارعمومی را به‌خود جلب کرد. روایت‌سازی در این زمینه تلاش داشت این‌گونه القا کند که در ابتدا بانوی آمربه‌معروف به طرف مقابل حمله کرده است. در ادامه پای چنین روایت‌هایی به برخی رسانه‌های عمومی کشور هم کشیده شد و روزنامه وابسته به دانشگاه آزاد در گزارشی عجیب و ضمن استناد به شنیده‌ها و احتمالات و موضوع‌هایی از این دست، تلاش کرد شایعه‌های تازه مطرح‌شده را تثبیت کند.
ذوق‌زدگی ضدانقلاب از روایت تازه
شایعه‌سازی‌های تازه و وارونه‌نمایی‌ها درباره هتک‌حرمت باغ نارنجستان با استقبال گسترده رسانه‌های معاند و ضدانقلاب مواجه و به‌صورت گسترده‌ای پوشش داده شد. بی.بی.سی فارسی، ایران‌اینترنشنال، صدای آمریکا و… به‌صورت گسترده‌ای روی ادعاها و گزارش‌های غیرمستدل مانور دادند و تلاش کردند بانوی آمربه‌معروف را آغازکننده درگیری جلوه دهند؛ روایتی که رویکرد بی‌گناه جلوه دادن ضاربان را پیگیری می‌کرد.
واقعیت ماجرا
فضاسازی‌های رسانه‌ای و ارائه روایت‌های دروغ درباره ماجرای باغ‌نارنجستان با واکنش مقام‌ها و دستگاه‌های مسئول مواجه شد. از یک‌سو احمد وحیدی، وزیر کشور در حاشیه نشست روز چهارشنبه هیأت‌دولت تأکید کرد اینکه گفته می‌شود آغازکننده درگیری در نارنجستان بانوی آمربه‌معروف بوده، «گزارش غلط» است و بانوی محجبه براساس اصول تذکر داده است. ازسوی دیگر، روابط‌عمومی دادگستری فارس با انتشار توضیح‌هایی به روایت‌سازی‌ها واکنش نشان داد و تأکید کرد گمانه‌زنی‌ها و ادعاهای ناآگاهانه هدف دورکردن افکارعمومی از واقعیت ماجرا را دنبال می‌کند و رسیدگی به این پرونده با توجه به همه جوانب موضوع انجام شده و شکایت متقابلی در این زمینه مطرح نشده‌است.
مکث
انتظار از مدیران دانشگاه آزاد
برکسی پوشیده نیست که امروز جمهوری اسلامی ایران درگیر یک جنگ شناختی در دنیای رسانه است. شاید چندین سال پیش درگیری برخی چهره‌ها در رسانه‌ها تنها از منظر نقد و انتقاد به ساختار رسانه‌ها مورد توجه قرار می‌گرفت، اما این روزها در کمتر دیداری است که رهبر معظم انقلاب درباره عملکرد رسانه‌ها و نقش آنها در جنگ روایت‌ها با کلیدواژه «جهاد تبیین» سخن به میان نیاورند.در این شرایط از مدیران دانشگاه آزاد انتظار می‌رود نسبت به سوگیری رسانه‌های وابسته به این مجموعه توجه بیشتری داشته باشند و بدانند که گاهی با یک گزارش چگونه ممکن است آب به آسیاب دشمن بریزند.
علیرضا احمدی-روزنامه‌نگار
